استارتاپ یا Startup چیست؟
استارتاپ ها در سال‌های اخیر به بخش مهمی از چرخه اقتصاد ما تبدیل شده‌اند.
این باور کلی درباره استارتاپ‌ها وجود دارد که تمامی این کسب‌وکار مختص بیزینس‌های آنلاین است، اما این معنا و تعریفی نیست که بتوانیم برای همه انواع استارتاپ‌ها تعمیم دهیم.
معنی و تعریف استارتاپ، چگونگی روند جاری در شرکت‌های استارتاپی و اینکه استارتاپ چه چیزهایی نیست بخش‌های مختلفی است که ما درباره آن تحقیق و بررسی کرده‌ایم و نتایج را در این مطلب گنجانده ایم.
استارتاپ (به انگلیسی: Start-up یا Startup)
استارتاپ را در فارسی به شرکت نوپا ترجمه کرده‌اند و به‌صورت استارت آپ هم می‌نویسند. اولین چیزی که درباره استارتاپ باید بدانیم تا به چالش استارتاپ چیست وارد شویم، این است که تعریف دقیقی درباره‌ی این مفهوم وجود ندارد، اما با این وجود برای درک بهتر این کسب و کار می‌توانیم بگوییم که فعالیتی اقتصادی با هدف برطرف کردن نیازهای مشتریان و رویکردی مقیاس‌پذیر و معمولا بر پایه فناوری‌های جدید است.
مهم‌ترین تفاوت استارتاپ با مدل کلاسیک کسب و کار در عدم قطعیت بالایی است که ایده یا محصول جدید برای فتح بازار دارند. همچنین به این نکته باید توجه کرد که مدل استارتاپی کسب و کار تنها مختص بیزینس‌های آنلاین نیست.
بیشتر بخوان: عوامل تاثیرگذار در موفقیت استارتاپ‌ها
اصطلاح استارتاپ، این‌روزها محبوبیت زیادی پیدا کرده است و افراد علاقه‌مند بسیاری برای انجام این کار، وارد بازار کسب و کارهای استارتاپی می‌شوند. یک چیز که همهی ما می‌توانیم درمورد آن توافق کنیم ویژگی اصلی یک استارت آپ است. آن ویژگی اصلی که ما برای استارت آپ ها می‌شناسیم، توانایی رشد است. این تمرکز استارتاپ‌ها بر رشد و بدون محدودیت جغرافیایی است که استارتاپ ها را از مشاغل کوچک و سنتی متمایز می‌کند.
بیزینس‌ها استارتاپ را با کسب و کارهای بزرگ اینترنتی می‌شناسند. اما در هیچ‌کدام از تعاریف پذیرفته‌شده از استارتاپ چیست هیچ تاکیدی وجود ندارد که فعالیت استارتاپی باید حتما در حوزه فناوری اطلاعات باشد.
برای اینکه بفهمیم استارتاپ چیست بهتر است ابتدا بفهمیم در معنی استارتاپ چه چیزهایی نیست:
- استارتاپ یک رویداد و همایش کارآفرینی نیست.
- یک وب سایت یا یک اپ موبایل، لزوما یک استارتاپ نیست.
- استارتاپ یک شرکت کوچک که در حال درآمدزایی و رشد است، نیست.
تعریف استارتاپ از نگاه استیو بلَنک
استیو بلَنک (Steve Blank) که به خاطر متدولوژی توسعه مشتری مشهور است، یکی از بهترین تعریف استارتاپ را ارائه کرده:
استارتاپ سازمانی موقتی است که برای جست‌وجوی یک مدل کسب و کار تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر شکل گرفته‌است.
تکرارپذیر: یعنی اینکه آن مدل کسب‌وکار که با هدف درآمدزایی ایجاد شده را بتوان بارها و بارها تکرار کرد. یعنی بتوان محصول یا خدمت را تولید انبوه کرد.
مقیاس پذیر: یعنی اینکه بتوان آن بوم مدل کسب و کار را در آینده با کمترین نیاز به افزایش در منابع مالی و انسانی و … بسیار رشد داد و روش‌های ایجاد ارزش را بهتر، سریعتر و بیشتر کرد.
تکرارپذیری و مقیاس پذیری یک مدل کسب‌وکار، امکان رشد را فراهم می‌کند. بنابراین، هدف یک استارتاپ، رشد سریع است.
اریک ریس (Eric Ries) کارآفرین مشهور سیلیکون‌ولی معنی استارتاپ را اینطور تعریف می‌کند:
عدم قطعیت: عدم قطعیت با ریسک بالا تفاوت بسیار زیادی دارد. در شرایط عدم قطعیت ریسک کسب‌وکار به حدی بالاست که استارت آپ، دقیقا نمی‌داند که کدام روش جواب می‌دهد و کدام جواب نمی‌دهد. یک استارتاپ مطمئن نیست که پاسخ درست کدام است.
استارتاپ، نهادی انسانی است که طراحی شده تا محصول یا خدمت جدیدی را در شرایط عدم‌قطعیت بسیار زیاد عرضه کند.
انواع استارتاپ ها بیشتر فعالیت خود را در شبکه‌های اجتماعی همانند اینستاگرام بعد از آن تلگرام، توییتر و لینکدین دارند و از این میان تنها ۵% سهم پیام‌رسان‌های داخلی است.
طراحی کسب‌وکار استارتاپی
برای طراحی کامل یک کسب‌وکار نوپا مراحلی اولیه‌ای که باید طی کرد شامل موارد زیر می‌شود:
- انتخاب نوع کسب و کار
- طراحی و بوم مدل کسب و کار
- برنامه ریزی های کلان و استراتژیک استارتاپ
- برنامه ریزی راه اندازی کسب و کار
از مراحل طراحی کسب‌وکار استارتاپی به صورت موردی صحبت کردیم، در بحث بعدی به بررسی ویژگی‌های اصلی یک استارتاپ خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: اصطلاحات و واژگان تخصصی استارتاپ ها
ویژگی‌های اصلی انواع استارت آپ
۱. نوآوری
برای اینکه بتوانیم یک کسب‌وکار را در دسته‌ی کسب و کارهای استارتاپی به شمار بیاوریم، مهم است که حضور چند ویژگی اصلی یک استارتاپ را در ماهیت اصلی آن بررسی کنیم. تازه‌کار بودن یک شرکت الزاما به معنی استارتاپ بودن آن نیست. این‌ها در واقع ویژگی‌هایی هستند که همه استارتاپ ها، به صورت مشترک باهم دارند.
برای دست‌یابی به مزیت رقابتی پایدار که بتوان تضمین‌کننده حضور این نوع تجارت در بازار باشد، نوآوری ویژگی مهمی است. این نوآوری ممکن است در محصولات و یا مدل کسب‌وکار مرتبط با شرکت وجود داشته باشد. نوآوری در موفقیت یک استارتاپ نقشی اساسی دارد، بنابراین همهی کارآفرینان باید این جنبه را به‌طور جدی درنظر بگیرند.
۲. سن
شرکت استارتاپی یا شرکت نوپا، به شرکتی که هنوز در مراحل اولیه مدیریت برند، فروش و استخدام کارمندان است گفته می‌شود. بیشتر اوقات این مفهوم به مشاغلی که کمتر از ۳ سال در بازار بوده‌اند، اختصاص پیدا می‌کند. با این‌حال این تفسیر از یک شرکت نوپا درست نیست. شما می‌توانید در پرونده کاری شرکت، ۷ سال سابقه داشته باشید و هنوز در دسته‌ی کسب‌وکارهای استارتاپی قرار بگیرید.
۳. رشد
هدف یک تجارت نوپا رشد، گسترش و پیشرفت سریع است و گاهی اوقات این رشد با نسبت‌های شدیدی خود را نشان می‌دهد. به عبارت ساده‌تر در مقطعی از زمان رشدی که به‌طور معمول و مداوم برای یک شرکت استارتاپی درنظر داریم سریعتر و با شیب بیشتر پیش می‌رود. این خط رشد در مورد کسب و کار استارتاپی یکی از نکاتی است که آن را برجسته کرده است.
۴. خطر
همیشه چندین عدم‌قطعیت درمورد موفقیت کامل در یک تجارت وجود دارد. این به معنی آن است که در یک کسب‌وکار هیچ‌گاه نمی‌توان اقدام به عملی کرد که ریسک و یا میزان شکست به‌طور قطع برابر با صفر باشد. شرکت‌های استارتاپی نیز این قاعده مستثنا نیستند و یا حتی در معرض ریسک بیشتری قراردارند. به همین دلیل، این مشاغل با سرمایه‌گذاری به همراه ریسک بالا درنظر گرفته می‌شود.
۵. انعطاف پذیری
یک استارت‌آپ، بسیار پویا و آماده انطباق با هرمشکلی است که ممکن است به وجود بیاید. باید توانایی تامین نیازهای لازم برای ساخت محصولات خود، به منظور ارائه به مشتریان را داشته باشد. همچنین برای تبدیل شدن به یک تجارت پایدار؛ در موارد و بخش‌های مختلف، توانایی برطرف کردن نیازها را در ویژگی‌های تجاری خود گنجانده باشد.
۶. حل یک مشکل
شرکت‌های نوپا به هدف حل مشکل موجود در بازار پا به عرصه می‌گذارند و بیشتر فعالیت آن‌ها روی این هدف متمرکز است. بنابراین آن‌ها بر ایجاد تفاوت، نه تنها در بازار بلکه در زندگی افراد، از طریق ارائه محصول یا خدمات متمرکز می‌شوند.
۷. مقایسه پذیری
معنی استارتاپ یعنی شرکتی که در جست‌وجوی مداوم یک مدل تجاری است که مقایسه‌پذیر و قابل تکرار باشد، یعنی بتواند بدون نیاز به افزایش منابع انسانی یا مالی، رشد کند.
۸. کار تیمی
این دسته از مشاغل، معمولا از تعداد افراد کمی تشکیل شده است. با این وجود، کار تیمی و تعهد تمامی اعضای تیم به اهداف کسب‌وکار و تجارت نوپا، یکی از بخش‌های مهم و غیرقابل چشم‌پوشی است.
به‌طور خلاصه در پاسخ استارتاپ چیست می‌توانیم بگوییم یک شرکتی است که در مراحل اولیه توسعه، به‌منظور حل مشکلات زندگی واقعی از طریق ارائه یک محصول یا خدمات نوآورانه است.
انواع مختلف استارت آپ ها
به گفته استیو بلنک، کارآفرین معتبر سیلیکون‌ولی، ۶ نوع مختلف استارتاپ وجود دارد:
استارت آپ های مبتنی بر زندگی
این نوع از استارتاپ‌ها توسط خود کارآفرینان ایجاد شده و براساس آن مشاغل و افرادی که علاقه‌مند به کار خود هستند به‌صورت آزادانه فعالیت می‌کنند. نمونه‌هایی از این استارتاپ‌ها، فریلنسرها یا طراحان وب هستند.
استارت آپ های مشاغل کوچک
جامعه و هدف‌های بزرگ را مورد نظر خود قرار نمی‌دهند و تنها به دنبال دست‌یافتن به تامین راحتی و رفاه مالی برای خانواده خود هستند. نمونه‌ی این مشاغل استارتاپ سالن‌های آرایشگری، فروشگاه‌های موادغذایی، نانوایی‌ها و سایر موارد این‌چنینی است.
استارت آپ های گسترش پذیر
این نوع از استارتاپ‌ها توسط کارآفرینانی تاسیس شده است که از ابتدای کار معتقدند می‌توانند جهان را با ایده ی کسب و کار خود تغییر دهند.
نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از:
- Uber
عمر مفید استارت اپ ها
عمر مفید استارتاپ ها در ایران بحثی است که به چند عامل اصلی بستگی دارد. تعداد کمی از استارتاپ‌های ایرانی به مرحله سوم رشد خود می‌رسند و بیش از ۸۰ درصد آن‌ها در همان مراحل اول یا دوم از چرخه رقابت خارج می‌شوند.
اولین علتی که برای این اتفاق می‌توان متصور شد این است که در مرحله اول یا سرمایه‌گذاری بذر با واگذاری ۱۰،۲۰ درصدی سهام؛ نهایتا مبلغ اندکی تا حدود ۵۰ میلیون سرمایه جذب می‌کنند و در مراحل سوم و بعد از آن، برای جذب سرمایه‌ی بیشتر مجبور به تقسیم سهام بیشتری است و کار به جایی می‌رسد که به‌طور علنی سهامی برای صاحب استارتاپ باقی نمی‌ماند و یا اگر بماند با دغدغه‌ی جدی کمبود سرمایه مواجه خواهد شد.
ریشه‌ی این اتفاق را در موارد متعددی می‌توان جست‌وجو کرد. مثال‌هایی مثل نبود سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر، عدم ساپورت دولت، نوسانات ارز، انتخاب تیم درست و همه و همه آن چیزهایی است که می‌توان عمر مفید یک استارتاپ ایرانی و خارجی را کاهش دهد. مورد دیگری که به عنوان یک چالش بزرگ برای صاحبان استارتاپ‌ها وجود دارد این است که با قانون و ارگان خاص و مشخصی برای دریافت مجوز روبه‌رو نیستند.
همین باعث خواهد شد که برخلاف سایر کشورهایی که استارتاپ‌ها در چرخه اقتصادی آن‌ها قرار گرفته‌اند؛ استارتاپ‌های ایرانی نداند برای شروع کار خود، کسب مجوز‌های لازم و در ادامه‌ی حرکت در آینده به کدام بخش و ارگان خاصی مراجعه کنند و هزاران مرجع و مجوز متفاوت نیاز باشد.
دلایل شکست استارتاپ چیست؟
همه استارتاپ‌ها مدعی ایده جدیدی برای رفع نیاز مردم هستند. بنیانگذاران مدت زیادی زمان می‌گذارند که محصول‌شان را به بهترین شکل ارائه دهند بدون اینکه آن را به مشتری نشان بدهند. همین موضوع باعث شکست می‌شود. زیرا بنیانگذاران استارتاپ با مشتری‌ها صحبت نمی‌کنند و در مورد محصولات خود از آن‌ها بازخورد نمی‌گیرند.
زمانی که مشتری‌ها نتوانند با یک محصول یا خدمت ارتباط برقرار کنند، به آن اهمیتی نمی‌دهند و درنتیجه استارتاپ شکست می‌خورد. براین اساس اریک ریس مدل استارتاپ‌ناب (Lean Startup) را پیشنهاد می‌دهد.
بازنشر»مجله شنبه
[resp-listmenu theme_location="drawer-menu" menu_id="drawer-menu" menu_class="sm sm-rtl sm-simple" container="ul"]